Twórca management 3.0 twierdzi, że najczęstszą przyczyną niepowodzeń zespołów we współczesnych firmach jest poleganie na archaicznych stylach zarządzania, które dają pracownikom niewielką autonomię i siłę decyzyjną. Dlatego też stworzony przez niego Management 3.0 to styl zarządzania, którym lepsze wyniki osiąga się dzięki zwróceniu uwagi na pracownika i relacje w zespołach.
Management 3.0 to bardzo zhumanizowana koncepcja zarządzania stworzona w 2010 roku przez Jurgena Appelo. Łączy to co dobre w systemach Lean i Agile (elastyczna hierarchia, autonomia pracowników) z silnym focusem na człowieka (jego docenianiem i wykorzystywaniem jego potencjału).
Z tego artykułu dowiesz się:
- skąd się wziął i czym się różni Management 3.0 od starych systemów zarządzania,
- jakie są podstawowe zasady Management 3.0,
- jakie narzędzia wspomagają Management 3.0,
- jakie są zalety Management 3.0,
- czym różni się Management 3.0 od agile,
- jak zacząć wdrażać Management 3.0,
Skąd się wziął Management 3.0
Skoro mówimy o Management 3.0 to wiele wskazuje na to, że musiał być wcześniej jakiś Management 1.0 i 2.0. Czym zatem one były i jak wyewoluwaliśmy do tego modelu, który jest teraz?
Management 1.0 – zarządzanie w modelu całkowicie shierarchizowanym
W największym skrócie to relacja menadżer – zespół -> całkowicie shierarchizowana. Taka w której ktoś wie wszystko, a reszta służy tylko do tego, aby realizować cele tej osoby, która zarządza. Komunikacja następuje tylko w jedną stronę (z góry do dołu). Nie ma żadnego ruchu w przeciwnym kierunku. Jest to nurt silnie powiązany z rewolucją przemysłową i zarządzaniem w branżach produkcyjnych (pracownicy jako wykonawcy czyjejś woli).
Charakteryzuje się przede wszystkim:
- silną strukturą hierarchiczną,
- nie daje prawie żadnych możliwości podejmowania decyzji poza managementem,
- brakiem twórczej wolności dla zespołów.
Management 2.0 – zarządzanie w modelu częściowo schierarchizowanym
Model pośredni – wciąż hierarchiczny, ale nie aż tak bardzo jak Management 1.0. Dopuszcza ruch również w drugą stronę, czyli nie tylko delegowanie zadań, ale też słuchanie co do powiedzenia mają osoby zarządzane. Jednak o tym czy weźmiemy pod uwagę to co mówią wciąż decydują zarządzający. Pracownicy nie mają znaczącego wpływu na kierunki i sposób rozwoju firmy. Ale mogą się już wypowiadać.
Jest to próba rozwiązania problemów Management 1.0, wraz z wprowadzeniem bardziej nowoczesnych narzędzi zarządzania, takich jak Six Sigma i Total Quality Management (TQM). Jej główne wyróżniki to:
- wciąż hierarchiczna struktura,
- wprowadzone są narzędzia zarządzania,
- ograniczone możliwości decyzyjne na poziomach niższych niż managment,
Management 3.0 – pełna decyzyjność na poziomie zespołów
Kolejny etap w ewolucji, ale też prawdziwa rewolucja w zarządzaniu. Przełom w którym to nie management zarządza, a zarządzają wszyscy. Czyli wszyscy się angażują i biorą odpowiedzialność za rozwój firmy. Ruch następuje w każdą stronę.
Jest to idea, która powstała w wyniku rozwoju, ale jak zestawimy jej zasady z tym, co oferował Management 1.0, to umówmy się, że jest to totalna rewolucja. Do której warto się przygotować. Czym się wyróżnia:
- cały zespół zaangażowany w zarządzanie,
- decyzyjność i odpowiedzialność rozproszone,
- wiele narzędzi i metodyk ułatwiających zarządzanie,
Podstawowe zasady Management 3.0
Management 3.0 rządzi się swoimi zasadami. Podstawowym filarem Management 3.0 jest relacja. Między zespołem, a firmą, między członkami zespołu, między zespołem, a zarządzającymi. Dlatego podstawowe zasady tego stylu zarządzania to:
- nie pracujemy na gotowych schematach,
- zespół przede wszystkim,
- wszyscy jesteśmy zarządzającymi,
- samoorganizacja,
- poczucie szczęścia w pracy też jest istotne,
Co oznaczają te zasady w praktyce, rozwijamy poniżej.
Nie pracujemy na gotowych schematach
Management 3.0 to nie jest gotowy system, w którym podążając od punktu a do punktu b, czynimy to wedle gotowych instrukcji. Management 3.0 to przede wszystkim zmiana w podejściu do zarządzaniu (w mentalności), to idea, ale bardzo osadzona w realiach. To co odróżnia ten system od innych to właśnie przede wszystkim ta różnica (schematów i ich braku). Co jest bardzo ważne Management 3.0 może dotyczyć każdego rodzaju firmy (nie jest silnie związany tylko z sektorem IT, jak wiele zwinnych metodyk zarządzania).
Zespół przede wszystkim
To najbardziej podstawowa zasada Management 3.0 – pracuj nad zespołem, zespołowością, współpracą, porozumiewaniem się osób w ramach zespołów, poczuciem każdego z członków zespołu. To na współpracy zasadza się główna zasada tego modelu. To z umiejętnej kooperacji wypływa rozwój.
Dla polskich firm jest to często wyzwanie nie do przejścia. Współpraca zespołowa w naszym kręgu kulturowym (wychowywanym do rywalizacji) jest tematem nad którym warto pracować. Bynajmniej nie jest tak, że współpraca zespołowa to jest coś co samo się wydarzy. Że ludzie sami z siebie zaczną współpracować w sposób, który buduje relacje i rozwija firmę.
Warto mieć świadomość, że jest to zupełnie inny kierunek niż ten, który był przez firmy praktykowany dotychczas. Przez ostatnie dekady bardziej tkwiliśmy w strukturach hierarchicznych, w których jedne osoby wykonywały polecenia innych osób. Management 3.0 zupełnie zmienia zasady gry. Tutaj wszyscy współpracują (czyli także angażują się) po to, aby razem osiągać cele.
Jest to myślenie o firmie jako o wspólnocie w której możemy zrealizować swoje potencjały. Dla osób, które wolą odtwórcze role i dla takich, które niechętnie biorą odpowiedzialność jest to bardzo duże wyzwanie. Warto pamiętać, że do takiego systemu nie każdy się nadaje (tak w ogóle) i nie każdy od razu. Wymaga on zmiany nastawienia do pracy i firmy oraz zmiany mentalności.
Wszyscy jesteśmy zarządzającymi
Pokłosiem pierwszej z opisanych zasad jest druga, czyli skoro wszyscy mamy głos i wszyscy mamy odpowiedzialność, to znak, że wszyscy jesteśmy zarządzającymi. Każdy członek zespołu angażując się w procesy, dokładając swoją część wiedzy i kompetencji wpływa na rozwój firmy i tym samym nią zarządza.
Aby było to możliwe konieczne jest budowanie zespołów w których taki model jest realny do wykonania. Czyli takich w których każda z osób jest w stanie się zaangażować, wziąć odpowiedzialność i wyrazić swój głos w grupie.
Samoorganizacja
Samoorganizacja to słowo klucz do wszystkich niehierarchicznych systemów/modelów/idei zarządzania. Umiejętność kontrolowania i systematyzowania własnej pracy jest podstawą do działania w stylu Management 3.0. Każda z osób musi odpowiadać za siebie, pilnować deadlinów i dbać o przepływ informacji, nie ma nikogo z zewnątrz kto będzie to robił. Wymaga to bardzo wysokich kompetencji organizacyjnych, sporej samoświadomości, a także umiejętności zarządzania czasem.
Rozwój osobisty każdego członka zespołu i nieustana poprawa
Przyjęcie takiej postawy wobec firmy i pracy w połączeniu z koniecznością szlifowania samodyscypliny wymaga permanentnego rozwoju. Zwłaszcza, że aktualnie niewiele jest osób, które same z siebie są w stanie od razu wskoczyć w taki model. On wymaga przygotowania, ale też bycie w nim to w dużej mierze nieustanne kształcenie swoich kompetencji. Szczególnie tych, które zwykliśmy nazywać miękkimi (umiejętność współpracy, komunikacji, zarządzania czasem).
Ale czy nie jest tak, że w kontekście roli jaką te kompetencje odgrywają we współczesnych firmach, powinniśmy przestać je w końcu nazywać miękkimi? Przecież to od nich (w takim modelu) zależy szybkość i kierunki rozwoju biznesowego.
Firmy funkcjonujące w modelu Management 3.0 dążą do nieustannej poprawy procesów w których funkcjonują. W takim systemie sprawy nie leżą i nie czekają, aż zwoła się zarząd, albo aż będziemy mieli ocenę roczną. Tutaj wszystko wydarza się na bieżąco i na żywo. Każdy problem jest nagłaśniany i podejmowana jest próba rozwiązania. Dzięki temu tego rodzaju organizacje są w stanie permanentnego (i bardzo szybkiego!) rozwoju.
Szczęście :)!
Parafrazując znane przysłowie można powiedzieć, że bez poczucia szczęścia nie ma kołaczy ;). Według twórcy managment 3.0 poczucie szczęścia w pracy jest równie istotne (dla osiągania efektów) jak pozostałe elementy. Wcale nie uważa, że jest to coś dodatkowego, ale coś co powinno być jednym z fundamentów działania. Jest to absolutna rewolucja w myśleniu o tym czym jest praca, gdyż w poprzednich ideach zarządzania w ogóle taki termin nie padał.
Jakie są zalety Management 3.0?
Management 3.0 ma wpływ na zwiększenie produktywności, na pobudzanie kreatywności oraz innowacyjności zespołów, co ma bezpośrednie przełożenie na wyniki finansowe firm. Jest bezpośrednia zależność między tym stylem zarządzania, a zmniejszaniem rotacji pracowników.
Główne zalety Managementu 3.0 to:
- Stymulowanie kreatywności i innowacyjności,
- Poprawa produktywności,
- Zwiększenie motywacji i zaangażowania,
- Zmniejszenie rotacji pracowników.
Przyjrzyjmy się szczegółowo poszczególnym korzyściom.
Stymulowanie kreatywności i innowacyjności.
Jest to system zarządzania w którym wszystko jest bardzo zmienne, a przez to twórcze i nowatorskie. Tutaj nie da się pracować w utartych schematach, cały czas działamy na żywym organizmie, reagujemy na bieżąco, to jest źródłem niesamowicie szybkiego rozwoju.
Co więcej ten rozwój przebiega w sposób zupełnie nielinearny, dzięki czemu powstają rozwiązania, które zaskakują (zwłaszcza konkurencję). Dzięki temu w takim modelu łatwiej jest stworzyć przedsiębiorstwo, które będzie wyprzedzało innych na rynku.
Poprawa produktywności.
Ponieważ problemy są rozwiązywane na bieżąco, nie ma sytuacji w których ludzie nie wiedzą co mają robić i czekają, aż ktoś im powie, albo wydarzy się coś po czym będą wiedzieli, nie ma przestojów w pracy. Raczej trudno o sytuację w której tracimy tydzień, ponieważ nie było wiadomo co robić (co w starych systemach zarządzania jest zjawiskiem powszechnym).
Zwiększenie motywacji i zaangażowania.
Kiedy mamy realny wpływ na bieg zdarzeń to nasza motywacja i zaangażowanie zdecydowanie rosną. Wiemy, że od nas coś zależy więc staramy się (znacznie bardziej) dołożyć swoją perspektywę do danego procesu. To poczucie wpływu to jest coś bardzo pociągającego, zwłaszcza dla osób uwięzionych w sztywnych, mocno zhierarchizowanych systemach.
Zmniejszenie rotacji pracowników.
Rotacja pracowników to obecnie bardzo duży problem wielu firm. Niskie bezrobocie, możliwość pracy zdalnej w niespotykanym dotychczas wymiarze, to wszystko powoduje, że kadra potrafi się zmieniać w błyskawicznym tempie. Dzięki temu, że Management 3.0 to system, który wzmacnia zaangażowanie i poczucie sprawstwa, ludzie znacznie rzadziej chcą z takich firm odchodzić. Mieć wpływ to jest bardzo atrakcyjne dla człowieka, dlatego niechętnie opuszcza się miejsca w których można tego zaznać.
O kosztach związanych z rotacją pisaliśmy więcej tutaj.
Narzędzia wspomagające Management 3.0
Otwarte Karty – narzędzie, które pomaga ludziom pracującym w zespołach, lepiej się ze sobą dogadywać.
Dobre porozumienie między członkami zespołu to jak już napisaliśmy wyżej, podstawa Managementu 3.0. Dogadywanie się to nie jest to umiejętność „wyssana z mlekiem matki”, ani też (niestety) coś czego uczą nas w szkole. Tego warto się nauczyć.
Otwarte Karty to narzędzie ciekawe z kilku powodów:
- zostało stworzone przez zespół, który sam miał problemy z dogadywaniem się! Jest to więc narzędzie bardzo praktyczne,
- zostało zaprojektowane w Polsce, więc jest bardzo osadzone w naszym kontekście kulturowym (co ma duże znacznie, gdyż wiele narzędzi implementowanych z innych krajów zupełnie się u nas nie sprawdza,
- zostało przetestowane na 200 zupełnie różnych zespołach (od produkcyjnych, przez usługowe, małe, duże, wielkie, korporacyjne, pozarządowe), więc można go zastosować w naprawdę każdej firmie,
- jest proste w użyciu, to karty z 86 hasłami/słowami, których używamy na co dzień, więc jest bardzo osadzone w realiach (żadnego zbędnego filozofowania :)!)
Używając narzędzia możesz dowiedzieć się bardzo wiele o swoim sposobie komunikowania się w grupie, ale także usłyszeć i zrozumieć swoich współpracowników. Być może po raz pierwszy w życiu zastanowisz się nad tym „co słyszysz kiedy słyszysz”, albo dowiesz co tak naprawdę ma na myśli Twój kolega z pracy kiedy ciągle chodzi i mówi „Ale tu jest bałagan”.
Jeżeli interesuje Cię to narzędzie to zobacz webinar.
Management 3.0 i Agile: jaka jest różnica?
Jeśli interesuje Cię temat Management 3.0, najprawdopodobniej znasz metodyki zwinne. Często spotyka się te dwa tematy razem. Zdarza się, że zasady Management 3.0 są łączone z projektami Agile i Lean. Chociaż te koncepcje nie są takie same, czerpią inspirację z siebie nawzajem – fakt, że Jurgen Appelo ma wieloletnie doświadczenie w tworzeniu oprogramowania, nie jest przypadkiem.
Więc jeśli nie możemy powiedzieć, że Management 3.0 i Agile to to samo, możemy powiedzieć, że to pierwsze prawdopodobnie nie istniałoby bez tego drugiego – i możemy powiedzieć, że Management 3.0 ma silny związek z Manifestem Agile.
Podsumowując, tym, co różni te dwie metodologie, jest to, że podczas gdy Agile jest zestawem metod, ram i struktur, które mają na celu organizowanie i segmentowanie pracy w celu poprawy wyników, Management 3.0 zasadniczo dąży do zwiększenia wyników poprzez rozwój i zaangażowanie, jako zmiana sposobu myślenia.
Jak rozpocząć wdrażanie Management 3.0?
Istnieje obszerny zbiór literatury stwierdzający, że zmotywowani i szczęśliwi pracownicy są bardziej produktywni. Liczby są różne, ale niedawne badanie University of California wskazuje, że wzrost wydajności może osiągnąć nawet 31%!
A teraz pomyśl: jak wpłynęłoby to na Twoją rentowność, a nawet przewagę konkurencyjną, gdyby każdy z Twoich pracowników był o 31% bardziej produktywny?
Jak zacząć wdrażać Managment 3.0?
Oczywiście nie ma uniwersalnej formuły zwiększającej produktywność, ale możesz zacząć od prostego podejścia krok po kroku, takiego jak:
- Stwórz sprzyjające środowisko dla pracowników.
- Doceniaj osiągnięcia i nagradzaj dobre wyniki.
- Prowadź okresowe rozmowy na temat dostosowania oczekiwań.
- Uelastycznij hierarchię podczas generowania pomysłów i podejmowania decyzji.
- Buduj interdyscyplinarne i autonomiczne zespoły.
W Management 3.0 uznawanie osiągnięć i docenianie wysiłku musi być jednym z głównych celów. Dla Jurgena Appelo, cenni pracownicy mają większe szanse na osiągnięcie wysokiego poziomu produktywności — a budowanie tej przestrzeni rozwoju dla pracowników jest częścią zakresu pracy kierownictwa. W Management 3.0 uznawanie osiągnięć i docenianie wysiłku musi być jednym z głównych celów. Dla Jurgena Appelo, cenni pracownicy mają większe szanse na osiągnięcie wysokiego poziomu produktywności — a budowanie tej przestrzeni rozwoju dla pracowników jest częścią zakresu pracy kierownictwa.
Teraz Twoja kolej
Mam nadzieję, że mój przewodnik po onboardingu pracownika był dla Ciebie ciekawy. Teraz chciałabym się od Ciebie dowiedzieć, która z informacji była najbardziej przydatna?
Czy były to wskazówki jak go wdrażać, a może podzielisz się z nami informacją, która z cech jest najbardziej pociągająca.
A może coś jest niejasne i potrzebujesz podpowiedzi?
Napisz o tym w komentarzu, a ja postaram się Ci podpowiedzieć.